1. Koruyucu Tedbir Yöntemi

İslam Dini, bir hayvanın cellale olmaması için, fıtrat kanunun gereği olarak temizlik ve fıtri beslenme gibi hususları esas alan şu iki hukukî kuralı koymuştur.



a. Hayvana ayni necis olan şeyler yedirilmemeli,



Nitekim, İmam Nevevi, Sahib'uş Şamil'in fetvasından "eti yenen hayvanlara ayni necis olan şeyleri yedirmek mekrühdur, buna arşın, pis su ile yoğrulmuş hamur gibi ayni necis olmayan şeyleri eti yenen hayvanlara yedirmede de bir beis yoktur" diye naklederken33 Erdebili de eti yenen evcil hayvanlara anılan hamur gibi müteneccis (pislenmiş) gıda yedirmek caiz olduğunu ifade ederken ayni pis olan yemleri yedirmek ise caiz olmadığını vurgulamaktadır.34



b. Her hayvan, fıtratına uygun gıda ile beslenmeli



Nitekim, Anadolu'da yaygın olarak bulunan "Ata et, ite ot verilmez" atasözü bu gerçeği çarpıcı bir biçimde vurgulamaktadır. Çünkü fıtrata aykırıdır. Zira, Yüce Allah (c.c.), deve, sığır, koyun ve keçi gibi eti yenen evcil hayvanlar için doğal yem ve tabii yiyecek olarak et kemik, ilik ve gaita gibi beşeri ve hayvani ürünler değildir; ot, çayır, yaprak ve arpa gibi bitkisel ve tarımsal ürünler yaratmıştır. İnsanoğlu Allah'ın bu doğal kanununu değiştirmeye kalkışırsa, Allah (c.c.) de insanoğlunu hayatı tehdit eden somut olaylarla uyaracaktır.



İslam hukuk kaynaklarında hayvanın yediği yiyecekten hareketle şu kuş helaldir, şu kuş da haramdır denilmektedir. Mesela ekin kargası helaldir. Çünkü, o tane yer ve leş yemez denir ken, alaca karga haramdır. Çünkü, o leş yer denilmektedir.35 Keza ibn Kudame, leş yiyen butun kanatlılar haramdır derken, ada tavşanı da helaldir, zira o bitki ve yeşillikle yemlenir, diye genel prensipler nakletmektedir.36



Nitekim, İmam Nevevi'nin naklettiğine göre, kanatlılar konusunda, Ebu Asım, et ile beslenen kanatlılar haram, tane toplayan kanatlılar ise helaldir derken; Ebu Abdillah el-Buşenci de temiz yiyeceklerle beslenen kanatlılar helal, pis şeylerle beslenenleri ise haramdır, demektedir.37



Evet deve, sığır, koyun ve keçi gibi eti yenen evcil hayvanlara sağlam veya hasta beşeri veya hayvansal ürünleri yedirmek fıtratlarına ters olduğu gibi bunlara ve keza tavuk, horoz ve kaz gibi eti yenen kanatlı hayvanlara insanların veya hayvanların necis artıklarını yedirmek de bu hayvanların yaratılış gayelerine aykırıdır.



Çünkü, bu hayvanların fıtrî yemleri et-kemik değil, ot cinsinden bitkisel ürünler olduğu gibi, yaratılış gayeleri de temiz et, süt ve yumurtalarıyla insanın protein ihtiyacını, temiz deri, yün ve tüyleriyle de insanın giyim ihtiyacını ve temiz sırtlarıyla da insanın ulaşım ihtiyacını gidermektir. Nitekim, bu hususları aşağıdaki ayetler açıkça vurgulamaktadırlar:



"Hayvanları da O, yaratmıştır. Onlarda sizi ısıtacak şeyler ve birçok faydalar vardır. Onların etlerini de yersiniz. * Onları getirirken de gönderirken de zevk alırsınız. * Kendi kendinize zor varacağınız memleketlere, yüklerinizi taşırlar. Doğrusu Rabbiniz şefkatlidir, merhametlidir* Sizin için atları, katırları ve merkepleri binek ve süs hayvanı olarak yaratmıştır. Bilmediğiniz daha nice şeyleri de yaratır. "38



Binanenaleyh, birinci kuralı ihlal etmek, hayvan haklarına karşı işlenen bir suç olduğu gibi ikinci kuralı çiğnemek de insan haklarına ve fıtrata karşı bir tecavüzdür. Bu ise dinen haram kılınmıştır işte İslam, bu iki hukukî ilke ile koruyucu tedbir açısından gereken önlemini almıştır. [85]