Evli erkek ve kadın için recm, bekâr erkek ve kadın için yüz değnek vurmakla yerine getirilir. Bekârların zina cezası ayetle, evlilerinki ise hadisle sabittir.



Kur'an-ı Kerîm'de şöyle buyurulur: "Zina eden kadın ve zina eden erkeğin her birine yüz değnek vurun. Allah'a ve ahiret gününe iman ediyorsanız, Allah'ın dinini uygulama konusunda onlara acıyacağınız tutmasın. Müminlerden bir topluluk da onların cezalarına şahit olsun" (en-Nûr 24/2). Bu ayette kastedilen bekârların zinasıdır.



Zina sözlükte ve şeriatte şöyle tarif edilir: Erkeğin kadınla mülk ve mülk şüphesi bulunmaksızın önden cinsel ilişkide bulunmasıdır. Hanefiler haddi gerektiren zinayı şöyle tarif ederler: İslâmî hükümlerin uygulandığı bir ülkede kendisine cinsel istek duyulacak yaştaki diri bir kadına, isteyerek mülk (cariyelik gibi) ve mülk şüphesi, nikâh ve nikâh şüphesi olmaksızın önden haram cinsel ilişkide bulunmaktır. Bu tarife göre, ilişkinin zina sayılması ve had cezasını gerektirmesi için, erkeğin cinsel organının sünnet kısmının kadının cinsel organına girmiş olması yanında akıllı ve ergin bulunmak da gerekir. Çünkü küçük çocuk ve akıl hastası zina hükmüne muhatap olmaz. Hadiste şöyle buyurulur: "Üç kişiden kalem kaldırılmıştır: Çocuktan erginlik çağına kadar; uyuyandan uyanıncaya kadar; akıl hastasından şifa buluncaya kadar" (bk. Buhârî, Hudud, 22, Talâk, 11; Ebu Dâvud, Hudud, 17; Tirmizî, Hudud,1; İbn Mâce, Talâk, 15). Diğer yandan üç mezhebin ve Ebû Yusuf la İmam Muhammed'in aksine, Ebû Hanîfe'ye göre arkadan cinsel temas zina hükmünde değildir. Zorla ırza geçmelerde de istek olmadığı için zorlanana had cezası uygulanmaz. Hadiste şöyle buyurulmuştur: "Ümmetimden yanılma, unutma ve zorlandıkları şeyin hükmü kaldırılmıştır" (Buhârî, Talâk, 11, İlim, 44, Şurût, 12, Enbiyâ, 27; İbn Mâce, Talâk,16-20). Ayrıca, zina edilen yerin dâru'l-İslâm olması da gerekir. Çünkü dâru'l-harp veya dâru'l bağy'de İslâm'ın devletle ilgili hükümlerini uygulama imkânı bulunmaz (bk."Dâru'l-İslâm", "Dâru'l-Harb" ve "Bağy'.' maddeleri). Yine bir kimse şahitsiz veya velisiz yahut geçici nikâhla yahut da mut'a nikâhı ile evlendiği bir kadınla cinsel ilişkide bulunsa had cezası uygulanmaz. Çünkü burada nikâh şüphesi söz konusudur. Hadiste; "Gücünüzün yettiği kadar şüpheler ile hadleri düşürünüz" (Ebu Dâvud, Salât, 14; Tirmizî, Hudud, 2).



Şâfiî ve Hanbelilere göre, değnek cezası yanında bir yıl süreyle, sefer mesafesindeki bir yere sürgün cezası da verilir. Delil şu hadistir. "Bekârın bekârla zinasında yüz değnek ve bir yıl sürgün, dulun dulla zinasında yüz değnek ve recm cezası vardır" (Zeylaî, Nasbu'r-Râye, III, 330; eş-Şevkânî, Neylü'l-Evtâr, VII, 87).



Hanefilere göre, zinada sürgün bir had cezası olmayıp, İslâm devletinin ihtiyaç duymasına havale edilen hapis cezası gibi ta'zir kabilinden bir cezadır (bk. es-Serahsî, el-Mebsut, IX, 44 vd.; el-Kâsânî, Bedâyiu's-Sanâyi ; VII, 22 vd.; İbnû'l-Hümâm, Fethu'l Kadîr, I V, 134 vd.; İbn Kusame, elMuğnî, VIII,166; Vehbe ez-Zühaylî, el-Fıkhu'l-İslâmî ve Edi!letüh, 2. baskı, Dimaşk 1405/1985, VI, 26 vd., 31 ).