Kebâir Nedir?

        



Azabı büyük olan günahlar anlamına gelir. Bu kelime, ‘kebir’, (büyük, büyüklük taslama) kelimesinden türemiştir.



Allah’ın emirlerine karşı gelme, aykırı davranma, büyük suç anlamlarına gelen günah kavramı, iki kısma ayrılarak değerlendirilmiştir. Bu yanlış fiillerin bir kısmına ‘büyük günah-kebâir’, bir kısmına da ‘küçük günah-seğâir’ denmiştir.



Günahları bizzat Kur’an-ı Kerim, Sünnet ve selef alimleri ‘kebâir’ diye isimlendirmişlerdir:



“Eğer size yasaklanan büyük günahlardan (kebâirden) kaçınırsanız, sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi ağırlanacağınız bir yere koyarız.” (4 Nisa/31)



Bir başka âyette ise şöyle buyuruluyor:



“O (güzel davrana)nlar ki günahın büyüklerinden ve çirkin işlerden kaçınırlar, yalnız küçük hatalar (lemem) işleyebilirler. Süphesiz Rabbinin affı geniştir....” (53 Necm/32)



Bu âyette kebâir karşıtı olarak ‘lemem’ kelimesi kullanılmaktadır. ‘Lemem’; bir şeye yakın olmak, toplamak, bir şeyi ısrarlı ve devamlı olmamak şartıyla yapmak anlamlarına gelen ‘lemm’ kökünden türemiştir. Buna göre ‘lemem’; ısrarlı ve devamlı tekrar edilmeyen hatalar ve günahlardır. (Bakınız: Lemem)



Demek ki ‘kebâir’, bağımsız bir günah çeşidi olmaktan çok, ısrarlı ve sürekli bir şekilde yapılan, vazgeçilmeyen, pişmanlık duyulmayan günahlardır. Çoğunluğun görüşüne göre ısrarla işlenilen bir küçük günah, küçük olmaktan çıkar kebâir olur.



Kur’an müslümanların özelliklerini sayarken; “Onlar kebâir’den (büyük günahlardan) ve çirkin işlerden (fuhşiyattan) kaçınırlar. Kızdıkları zaman onlar, affederler.” (42 Şûra/37) demektedir.



Aynı kelimeyi Peygamberimiz de kullanmıştır. Ebu Hureyre’nin (ra) anlattığına göre O (sav) şöyle buyurmuştur:



“Beş vakit namaz ve cuma namazı diğer cuma namazına, bir Ramazan diğer Ramazan’a keffârettirler. Büyük günah (kebâir) işlenmedikçe aralarındaki (küçük) günahları affettirirler.” (Müslim, Taharet/14, Hadis no: 233, 1/209. Tirmizí, Salat/160, Hadis no: 214, 1/418.) 



Abdullah b. Mes’ud anlatıyor:       



“Rasulüllah’a, ‘Allah’ın katında en büyük günah hangisidir?’ diye sordum.



‘-Allah seni yarattığı halde O’na bir şeyi şirk (ortak) koşmandır.’ buyurdu.



Ben: ‘-Bu şüphesiz büyüktür, sonra hangisi?’ dedim. Şöyle buyurdu:



‘-Seninle birlikte yemek yiyeceği korkusuyla çocuğunu öldürmendir.’



‘-Sonra hangisi?’ dedim. Şöyle dedi:



‘-Komşunun hanımıyla zina etmendir.’ (Müslim, İman/141, Hadis no: 86, 1/90. Ebu Davud, Talak/Hadis no: 2310, 2/294. Buharí, Edeb/20, 8/9, Diyât/1, 9/2, Tefsir/Furkan-3, 6/137. Nesâí, Tahrim/3, 7/83.)