Hz. Muhammed (s.a.s.)'in diğer adı. Bu isim İncil'de zikredilmiştir. Kur'an-ı Kerîm'de, İsa (a.s.)'ın bu ismi İsrâiloğulları'na müjdelediği ifade edilmektedir.



"Meryem oğlu İsa da: Ey İsrâiloğulları, ben size Allah'ın elçisiyim. Benden önce gelen Tevrat'ı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek Ahmed adında bir resulü müjdeleyiciyim." demişti. Fakat (Resulullah) onlara apaçık delillerle gelince, "Bu apaçık bir büyüdür" dediler. " (es-Sâf, 61/6).



Mevcut İncil'lerde bu isme buğun rastlamamaktayız. Çünkü mevcut İncil* nüshalarından hiçbiri İsa (a.s.) zamanında yazılmamıştır. Bunlar, tahrif edilmiş ve yüzlerce yıl sonra hristiyanların elindeki yüzlerce nüshadan ve kilisenin isteği doğrultusunda yazılmış birbirinden ayrı dört İncil'dir. Bunların yukarıdaki müjdeyi ihtiva etmemesi Müslümanlar açısından durumu değiştirmez. Ancak kitab-ı Mukaddes'de; "Paraklit" şeklinde bir isim bulunmakta, bu isim kelime anlamı olarak Ahmed ve Muhammed isimlerindeki anlamı vermektedir. Gerek Ahmed, gerek Muhammed isimleri "hamd" kökünden türemiş isimlerdir .



Ahmed isminin iki anlamı vardır. Birincisi, "Allah'ın en çok methini yapan kişi" ikincisi, "en çok methedilen kişi" anlamıdır. Muhammed ismi ise "en çok methedilmiş kişi" anlamındadır. "Paraklit" ismi de bu iki anlamı vermektedir. Yunanca olan "pericletus" kelimesi Yohanna İncil'inde geçmekte ve müjdelenen bir peygamberden söz etmektedir.



Şamil İA



[587] Âli İmrân, 3/14.



[588] Şâmil İslam Ansiklopedisi: 75.



[589] Şâmil İslam Ansiklopedisi: 75.



[590] Riyâzu's-Sâlihîn, I, 331.



[591] Riyâzu's-Sâlihîn, I, 319.



[592] Riyâzu's-Sâlihîn, I, 339.



[593] Ebû Davud, Nikâh, 41.



[594] İbn Mâce, Nikâh, 3.



[595] Buharî, Nikâh, 93.



[596] Müslim, İmâre, 56.



[597] Ebû Dâvud, Talâk, 18.



[598] Buhârî, Nikâh, 116.



[599] Riyâzu's Sâlihîn, I, 326.



[600] Riyâzu's Sâlihîn, I, 323.



[601] Tecrîd-i Sarîh Tercümesi, V, 174. Şâmil İslam Ansiklopedisi: 75-76.



[602] Riyâzu's-Sâlihîn, I, 329.



[603] Tecrid-i Sarih Tercümesi, XII, 127.



[604] Ebû Davud, Vesâyâ, 14. Şâmil İslam Ansiklopedisi: 76.



[605] Riyâzu's-Sâlihîn, I, 347.



[606] en-Nûr, 24/58.



[607] Buhârî, Edeb, 2; Müslim, Birr, 1,2; Ebû Dâvud, Edeb, 120.



[608] İbn Hanbel, V, 198.



[609] Nesâî, Cihad, 6.



[610] Şâmil İslam Ansiklopedisi: 76-77.



[611] Şâmil İslam Ansiklopedisi: 77.



[612] Avnu'l Ma'bûd Şerh Ebu Dâvud, I, 173.



[613] Buhârî, Nikâh, 16.



[614] Buhârî, Nikâh, 66 vd.



[615] İbn Mâce, Nikâh, 50.



[616] Şâmil İslam Ansiklopedisi: 77.



[617] Râgıp el-İsfahânı, Müfredât, 342.



[618] İbn Mace, Zühd, 31.



[619] el-Bakara, 2/163.



[620] en-Nûr, 24/35.



[621] eş-Şûrâ, 42/52; el-En'am, 6/122.



[622] Cengiz Yağcı, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/83-85.



[623] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 38.



[624] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[625] Yunus: 10/100.



[626] Mülk: 67/10.



[627] nak. Müfredat, s: 511.



[628] İbni Mace, Zühd: 31, Hadis no: 4260, 2/1423.



[629] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 38-40



[630] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[631] Yûnus: 10/100.



[632] Mülk: 67/10.



[633] Nak. Müfredat, s. 511.



[634] İbn Mâce, Zühd 31, Hadis no: 4260, 2/1423; Tirmizî, Kıyâmet 25. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[635] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[636] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[637] Bkz. Nahl: 16/78.



[638] Bkz. Bakara: 2/7; Nahl: 16/108. 



[639] Bkz. A’raf: 7/179.



[640] Bkz. İsrâ: 17/36.



[641] Bkz. Hacc: 22/46.  Yine aynı konuyla ilgili diğer ayetler için bkz. Enfâl: 8/2;  Enbiyâ: 21/45;  Yûnus: 10/31;  Secde: 32/9;  Câsiye: 45/23;  Mâide: 5/83;  Bakara: 2/75;  Lokman: 31/7;  Hûd: 11/20, 23. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[642] Yine bkz. En'am: 6/116; Câsiye: 45/24.



[643] Kur'anî Araştırmalar I, Murtaza Mutahhari, Tûba Y. s. 55-70.



[644] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[645] Elmalılı M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kurân Dili, I, 234.



[646] Elmalılı M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kurân Dili, II, 1992. Muammer Ertan, Şamil İslam Ansiklopedisi: 5/371.



[647] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 585-586. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[648] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 586. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[649] Muammer Ertan, Şamil İslam Ansiklopedisi: 5/371-372.



[650] Bakara: 2/130.           



[651] Bakara: 2/142.



[652] En’am: 6/140.



[653] A’raf: 7/66-67.











[654] Nisâ: 4/5; Bakara: 2/282.











[655] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 586-587. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[656] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[657] İbn-i Manzur, Lisânu'l Arab, c. XI, sh. 458.











[658] Geniş Bilgi için bkz.: İbn-i Haldûn, Şifaü's Sail li Tezbihi'l Mesail, Ist.1957, Prof. M. Tanci neşri, sh. ıs-24.











[659] Mehmed Vehbi Efendi, Hülasatü'I Beyan fi Tefsirû'l Kur'ân, İst.1968, c. V, sh.1808.











[660] Geniş bilgi için bkz.: Sava Paşa, İslâm Hukuk ve Nazariyatı Hakkında bir Etüd, Ank.1956, c. Il, sh. 319-350. Ehliyeti tenkis ve mes'uliyeti tahfıf eden haller izah edilirken cinnet, hafıza zaafı, küçüklük [çocukluk] ve ateh [bunama] üzerinde durulur. Aynca sekr hâli izah edilir. Bunların tamamı akılla ilgilidir.











[661] İmam-ı Gazzalî, el-Mustasfa min İlmu'I-Usûl, Beyrut,1937, c.I, sh.287 vd.











[662] Fukaha "Haram olan ilimleri"tasnif ederken, felsefe üzerinde hassasiyetle durnıuştur. İmam-ı Gazzalî el Munkız isimli meşhur eserinde, felsefenin mahiyetini ve filozofların küfrünü isbata gayret etmiştir. İbn-i Abidin, Reddü'I-Muhtar isimli eserinde (İst. 1982, c. I, sh. 43 vd.) bu konu üzerinde durur. Haram olan tefekkür değildir. Tevhidi reddedip, insanlar üzerine hüküm koymak suretiyle, sistem kurmaya çalışmak ve kat'i nassların zıddını isbat için demogaji yapmaktır. Günümüzdeki ideologların yaptıklan da budur. Tefekkür ile karıştırılmamalıdır.











[663] Yusuf Kerimoğlu, Kelimeler Kavramlar, İnkılap Yayınları: 42-44.











[664] el-Kâsânî, Bedâyetu's-Sanâyi', V/155.











[665] Hamdi Döndüren, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/85-86.











[666] el-Cüveynî, el İrşâd, Mısır, 1369/1950, 8; el-Cürcânî, et-Ta'rîfât, İstanbul 1253, 61, et-Tehânevî, Keşşâfu Istılâhâti'l-fünûn, İstanbul 1984, I, 492.











[667] Sâdeddîn et-Taftâzânî, Şerhu'l-Makâsıd, Mısır (t.y.), I, 232-235; Bekir Topaloğlu, Kelâm İlmine Giriş, İstanbul 1988, 71. Mehmet Bulut, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/91.











[668] el-Cürcânî, Şerhu'l-Mevâkıf, İstanbul 1286 h., 76; et-Tehânevi, Keşşâf, II, 939; Bekir Topaloğlu, a.g.e., 75. Mehmet Bulut, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/91.











[669] İbn Manzûr, Lisanü'l-Arab; Şemseddin Sami, Kâmus Tercemesi "âl" maddeleri.











[670] Buhârî, Tefsîru Sure: 33/10, Enbiyâ: 10, Deavât: 31,32; Müslim, Salat: 65, 66, 69, Tefsîru Sure: 33/23, Vitr, 20; Ebû Dâvud, Salât: 179.











[671] Tecrîd-i Sarîh Tercemesi, V, 292, Hadis no: 739.











[672] Müslim, Zekât: 161, 168; Nesâî, Zekât: 95, 97, 98, Mâlik, Muvatta': Sadaka: 13; İbn Hanbel, I, 200.











[673] ö. 630/1232.











[674] İbn Manzûr, a.g.e., 11, 38.











[675] el-Ahzâb: 33/6.











[676] Müslim, Fedâilü's-sahâbe: 4; İbn Hanbel, Müsned, II, 114, IV, 367; Dârimi, Fezâilü'l-Kur'an, 1.











[677] ö. 61/680.











[678] ö. 23/643.











[679] Hamdi Döndüren, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/94-95.











[680] Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dîni Kur'ân Dili, VIII, 5734.











[681] el-Kâdî Beydâvî; Tefsîru'l-Beydâvî, İstanbul 1303,11, 598.











[682] Seyyid Kutub, Fi Zılâli'l-Kur'an, Beyrut (tarihsiz) XXX, 126.











[683] Bilâl Temiz, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/95-96.











[684] 12. yüzyıldan sonraki İslâm hukukçuları.











[685] el-Kâsânî, Bedayiu's-Sanayi, V, 234; Fetâvâ'l-Hindiyye, IV, 12, 13; H. Döndüren, İslâm Hukukuna Göre Alım Satımda Kâr Hadleri, Balıkesir 1984, s. 83 vd.; İslam Hukuku, İstanbul 1983, s. 144.











[686] el-Bakara: 2/282.











[687] Hamdi Döndüren, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/96.











[688] Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/96-97.











[689] Müslim, Birr: 32.











[690] el-Bakara: 2/30.











[691] el-Bakara: 2/206; Münafıkûn: 63/5-6.











[692] et-Tevbe: 9/124- 125, 127.











[693] Muhammed: 47/16.











[694] et-Tevbe: 9/79.











[695] en Nisâ: 4/139; el-Mâide: 5/52; el-Mücâdele: 58/14.











[696] el-Bakara: 2/9; en-Nisâ: 4/143; Hûd: 11/5.











[697] Ahmed Sezikli, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/97-98.











[698] Osman Çetin, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/98.