En Hayırlı Meslek:

Çocuklara öğretilmesi gereken meslekler hususunda bazı temel bilgiler verdikten sonra, meseleye bir başka açıdan da ışık tutmak isteriz. Dinimize göre hangi meslek efdaldir? Bu hususta İbn Hacer'in bir tahkiki şöyle: "Mâverdî der ki: "Temel  kazanç yolları üçtür: Ziraat, ticaret, sanat (zanaat).



Şâfiî mezhebine göre, bunlardan en temizi  ticarettir. Der ki: "Bana göre en temizi ziraattir. Çünkü tevekküle daha yakındır." Nevevî, Buhârî'de gelen "Hiç kimse elinin emeğinden  daha hayırlı bir taam yememiştir"  hadisine dayanarak Mâverdî'nin bu görüşünü tenkit eder ve: "Doğru  olan şudur: En temiz kazanç el emeğiyle olandır." Nevevî devamla der ki: "Eğer ziraatçi ise, bu en  temiz  kazançtır. Çünkü bu da el emeğiyle hasıl olmaktadır. Bunda tevekkül de var, insan ve hayvanlara şamil faydalar vs. de var." Ben de  derim ki (İbn Hacer): "El amelinden olan ziraatin de üstünde cihad yoluyla kâfir malından elde edilen kazanç var. Bu Rasûlullah ve ashabının  da kazanç yoludur. Bu, kazançların en  eşrefidir. Çünkü bunda hem  Allah kelâmını yüceltip Allah düşmanlarının kelamını  alçaltması var, hem de uhrevî menfaatler var." Nevevî der ki: "Kim eliyle çalışmazsa onun hakkında ziraat, zikrettiğimiz sebeplerle daha faziletlidir."



Ben de (İbn Hacer) derim ki: "Burada kasdettiği husus, başkalarına  şümûlü olan faydalardır. Ama şümullü faydalar ziraate münhasır değildir. Bilakis her bir el emeğinde şümullü faydalar vardır. Çünkü onda insanların ihtiyaç duyduğu şeylerin hazırlanması mevzûbahistir. Gerçek şu ki, bunun muhtelif mertebeleri vardır; durumlara ve kişilere göre değişir." El emeğinin üstünlüğü, kişiyi tembellikten, lüzumsuz ve zararlı şeyler uğraşmaktan koruyup, hayırlı işle meşgul etmesi, bu sûretle nefsi kırması, başkasına muhtaç  olup dilenme zilletinden kurtarması gibi sebeplerden ileri geldiği belirtilmiştir.[24]