Vahyin Anlamları

Kur'ân-ı Kerim, vahy'i birkaç anlamda kullanmaktadır. Buradan hareketle vahyi iki şekilde düşünebiliriz:



1- İlâhî olmayan vahy:



İma ve işaret etmek, fısıldamak ve gizlice söylemek gibi anlamlara gelen, insanlar veya cinler tarafından ortaya konan vahy. Şu âyetlerde buna örnek bulabiliriz:



"Zekeriyyâ mihrabda kavminin huzuruna çıktı ve onlara sabah-akşam tesbih etmeyi vahyetti." (19/Meryem, 11)



Vahy, burada işaret etti, imada bulundu anlamındadır. En'âm Sûresi 112. âyetinde vahyin; fısıldamak, gizlice söylemek, yine aynı sûrenin 121. âyetinde ise, telkin etmek, teşvikte bulunmak ve söylemek gibi mânâlara geldiği görülmektedir.



2- İlâhî olan vahy:



Bunun birkaç çeşidini Kur'an'da bulmak mümkün.



2a- Allah (cc) yere ve göğe bazı şeyleri vahyeder.



"O gün (yer), haberlerini anlatacaktır. Çünkü senin Rabbin ona vahyetmiştir." (99/Zilzâl, 4-5)



"Böylelikle onları iki gün içinde yedi gök olarak tamamladı ve her bir göğe kendi emrini vahyetti..." (41/Fussılet, 12)



2b- Allah (cc), bal arısına, 'bazı şeylerden evler edinmesini, meyveleden yemesini, onların karınlarındaki şerbetten insanlar için şifâ olan bal yapmasını' vahyetti (16/Nahl, 68-69).



2c- Allah (cc) meleklere de vahyettiğini haber veriyor:



"...Haydi iman eden o mücâhidlere sebat (kararlılık) ilham edin. Ben kâfirlerin yüreklerine korku salacağım' diye vahyediyordu." (8/Enfâl, 12)



2d- İnsanlardan Hz. İsa'nın havârîlerine ve Hz. Mûsâ'nın annesine de vahyedilmişti:



"Hani havârîlere: 'Bana ve peygamberime iman edin' diye vahyetmiştim; onlar da 'iman ettik, gerçekten müslüman olduğumuza Sen de şâhit ol' dediler." (5/Mâide, 111)



2e- Hz. Mûsâ'nın annesine de, Mûsâ'yı emzirip suya bırakması, korkmaması, çocuğunun tekrar kendisine döneceği vahyedilmişti (28/Kasas, 7).



Buna göre, yere ve arıya vahy; emir ve bir işi yaptırma (teshir), Zekeriyyâ'nın kavmine vahyi; işaret, Hz. Mûsâ'nın annesinve ve havârilere vahy; ilham, meleklere vahy; emir ve bildirme, şeytanların birbirlerine ve dostlarına vay ise; telkin mânâlarına gelir.