2- Âhirette Kazandırdıkları
Gerçek kurtuluşa ancak ittika edenler, müttakîler ulaşacaktır (5/Mâide, 35, 100; 3/Âl-i İmrân, 130, 200).
"Dünya hayatı bir oyundan, bir oyalanmadan başka bir şey değildir. Âhiret yurdu ise takvâya erecekler için daha hayırlıdır." (6/En'âm, 32; 43/Zuhruf, 33-35).
İnsan öyle veya böyle yaşar, çalışır, çabalar, bir şeyler elde etmeye uğraşır, nefsinin isteklerini karşılamaya çaba harcar, iyi şeyler yaptığını zanneder, sonunda ölür gider. Ancak ölümden sonra en iyi sonucu, en yüce dereceyi kazanacak olanlar, ittika eden müttakîlerdir (7/A'râf, 128; 11/Hûd, 49; 12/Yusuf, 56-57).
Müttakîlerin varacağı Cennet yurdu ne güzel yurttur. Aklı başında olan kimseler, Allah'tan ittika ederler ve bu güzel yurdu kazanmaya çalışırlar (16/Nahl, 30-32). Onlara orada korku ve üzüntü dokunmayacaktır (10/Yunus, 63; 39/Zümer, 61).
Dünyada iken mü'minlerle alay edenler, kendilerinin üstün olduğunu zannederler. Halbuki Allah'tan ittika edenler derece bakımından çok üstündürler (2/Bakara, 212).
Üstelik dünyada iken şirk koşmakta, isyan ve inkâr etmekte dost (velî) olanlar, Âhirette birbirine düşman olacaklar. Takvâ sahiplerinin dostluğu ise devam edecektir (43/Zuhruf, 67).
Kur'an, takvâ sahibi mü'minlere verilecek olan mükâfatları, Cennetin güzelliklerini, makamların yüceliğini sık sık vurgulamaktadır.
Peygamberimiz de sürekli takvâyı tavsiye etmiş, kendisi takvâ ahlâkının yaşayan örneği olmuştur. O'nun şu güzel sözünü hatırlayarak konuyu bitirelim:
"...Allah'a karşı takvâ sahibi olmanızı, başınızda Habeşî bir köle olsa bile (Allah'ın indirdikleriyle hükmettiği sürece onu) dinlemenizi ve itaat etmenizi tavsiye ederim..." (Ebû Dâvud, Sünnet, hadis no: 4607, 4/201; Tirmizî, İlim 16, hadis no: 2676, 5/44)
Allah'a iman edenler, O'nun dini İslâm'ı, din ve yaşama biçimi olarak seçenler, birbirlerine her şart ve durumda takvâ ahlâkı ile yardım ederler. Bu konuda Kur'an şöyle diyor:
"İyilik ve takvâda yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın..." (5/Mâide, 2)
Takva kelimesi, veka fiilinden gelir. Veka: Korundu, kendini zararlı, acı ve eziyet veren şeylerden sakındı demektir. Takva, nefsi korktuğu şeyden korumaktır. Kavram olarak, kuvvetli bir himayeye girerek korunmak, nefsi günahlardan korumak demektir. Bu da, haramı terkle olur: Haramı terk de en azından şüpheli şeyleri bırakmakla tam gerçekleşebilir. Hadis-i şerifte: Helal belli, haram da bellidir. Fakat bu ikisi arasında şüpheli şeyler vardır. Bu nedenle şüphelerden korunan, dini ve ırzını temiz tutmuş olur. Şüphelere düşen harama da düşer; Nasıl, koruluğun kenarında koyun otlatan çobanın koyunlarının her an koruluğa girme ihtimali varsa. Haberiniz olsun ki, her melikin korusu vardır. Allahın korusu da haramlardır. (Buhari, İman 39; Müslim, Müsakat 107) buyurulmuştur. Kuran, hududullahtan söz eder ki, işte bu Allahın, içinde kalınmasını emrettiği korusunun sınırlarıdır. Müminlere sürekli olarak Allahın sınırlarını aşmayın değil; Allahın sınırlarına yaklaşmayın diye emredilir. Yaklaşıldığında sınırların aşılması her zaman mümkündür. İşte, bu şekilde Allahın çizdiği sınırları aşma korkusuyla bu sınırlara yaklaşmamak, nefsi bu sahada korumak ve sınıra yaklaştırmamak takvadır.
Takva, haşyet (ta'zim ve saygıdan ileri gelen korkma) manasındadır. Takva alelâde bir korku değildir; Bu, sevginin azalmasından endişe duymak, Allah'ın rızasının gideceğinden kaygılanmak, bunun için sakınmak demektir.
Takva, Hz. Ali'ye göre: "Günahlara devam etmeyi ve yaptığı ibadetlerle avunup aldanma-yı bırakmaktır." Yine şu söz de Hz. Ali'ye aittir: "Dünyada insanların efendisi cömertler; ahirette de müttakilerdir." Hasan el-Basri'ye göre ise: "Allah'tan başkasını Allah'a tercih etmemek ve bütün işlerin Allah'ın kudretinde olduğunu bilmektir." Takva, Allah'tan uzaklaştıracak şeylerden uzaklaşmaktır. Takva Allah bilincine sahip olmaktır. Sorumluluk şuurudur takva. Allah'a karşı duyulan sevgi ve yakınlıktır. Allah'a yaklaşmak için her çeşit haramdan kaçınmak; O'nun rızasını, O'nun sevgisini yitirmekten çekinmektir. Cehennemle insan arasına engel koymaktır. Şeytanla ilahi emirler arasına, arzularla iman arasına, düşmanla dost arasına engel koymaktır. Tabbii, bu engelleri koyabilmek için, öncelikle Allah'la aramızdaki engelleri kaldırmak gerekir.
Pıtrak dikeninin çok olduğu bir yerde ayakkabı olmadan yürürken insanın ayaklarına diken batmaması için bütün vücudu dikkat kesilir, vücudunun her parçası göz olur. İşte aynen bunun gibi; elini, dilini, belini, gözünü, gönlünü, kulağını, ayağını haramlara dokundurmadan ömrünü geçirmeye takva denir. Takva, halk için insanın dışını süslediği gibi; İçini Hak için şirkten, her türlü haramdan, yalandan, kinden, iftiradan, hasetten, gıybetten arındırıp süslemesidir.
En kapsamlı ve en kuvvetli koruma, ancak Allahın korumasıdır. Diğer koruyanların korumaları mecazi anlamda ve çok sınırlı olduğu gibi; Allahın dilemediği hiçbir alanı kapsamaz. İyi korunmak demek olan ittika, ancak Allahın vikayesine (korumasına) girmekle gerçekleşebilir. O yüzden Takva, her türlü zarar verecek şeye karşı bir sığınaktır; bir kale ve kalkandır. Bir zırhtır. Kendini emniyete almak, emin ve gerçek mümin olmaktır. Şirki ve sapıklığı reddetmeden, isyanı ve günahları terketmeden Allahın kalesine sığınılmaz. Takva, haramları terketmek ve sevaplara yapışmaktır. Ömer b. Hattab (r.a.), Übeyy b. Kâba takva nedir? diye sorduğunda Übeyy: Dikenli yolda hiç yürümedin mi? dedi. Hz. Ömer: Yürüdüm! deyince, o zaman ne yaptın? dedi. Paçalarımı sıvayıp gayret sarfettim. Cevabını aldıktan sonra: İşte takva odur dedi.
Takva, bizi Allah'a yaklaştıran bir ürperti, sevgisini yıpratma korkusudur. Takva, sakınmaktır. Sevdiğimiz, şeyin üzerinde nasıl titreriz. Onu korumak, onu kaybetmemek için veya ona zarar gelmesin diye nasıl sakınırsak, insanın en şerefli yeri olan gönül ve içindeki iman da öyle, hatta daha fazla sakınılmalı.
İmanı korumak ve onun üzerinde titremektir takva. Küçük çocuğu balkondan veya odanın penceresinden dışarı sarkmış olsa, annesi-babası onu gözetip korumak için nasıl davranır ve düşme ihtimaline karşı nasıl tedbir alırsa, şüpheli ve haram olma riski olan tehlikeli davranışlara karşı en az öyle tedbir alıp sakınmaktır takva. "Gözü gibi sakınmak" deyimi vardır dilimizde. Haramlara karşı bu titizlik ve hassasiyetle Allah'ın rızasını, gözümüz gibi korumamız gerekmektedir. [35]
"Dünya hayatı bir oyundan, bir oyalanmadan başka bir şey değildir. Âhiret yurdu ise takvâya erecekler için daha hayırlıdır." (6/En'âm, 32; 43/Zuhruf, 33-35).
İnsan öyle veya böyle yaşar, çalışır, çabalar, bir şeyler elde etmeye uğraşır, nefsinin isteklerini karşılamaya çaba harcar, iyi şeyler yaptığını zanneder, sonunda ölür gider. Ancak ölümden sonra en iyi sonucu, en yüce dereceyi kazanacak olanlar, ittika eden müttakîlerdir (7/A'râf, 128; 11/Hûd, 49; 12/Yusuf, 56-57).
Müttakîlerin varacağı Cennet yurdu ne güzel yurttur. Aklı başında olan kimseler, Allah'tan ittika ederler ve bu güzel yurdu kazanmaya çalışırlar (16/Nahl, 30-32). Onlara orada korku ve üzüntü dokunmayacaktır (10/Yunus, 63; 39/Zümer, 61).
Dünyada iken mü'minlerle alay edenler, kendilerinin üstün olduğunu zannederler. Halbuki Allah'tan ittika edenler derece bakımından çok üstündürler (2/Bakara, 212).
Üstelik dünyada iken şirk koşmakta, isyan ve inkâr etmekte dost (velî) olanlar, Âhirette birbirine düşman olacaklar. Takvâ sahiplerinin dostluğu ise devam edecektir (43/Zuhruf, 67).
Kur'an, takvâ sahibi mü'minlere verilecek olan mükâfatları, Cennetin güzelliklerini, makamların yüceliğini sık sık vurgulamaktadır.
Peygamberimiz de sürekli takvâyı tavsiye etmiş, kendisi takvâ ahlâkının yaşayan örneği olmuştur. O'nun şu güzel sözünü hatırlayarak konuyu bitirelim:
"...Allah'a karşı takvâ sahibi olmanızı, başınızda Habeşî bir köle olsa bile (Allah'ın indirdikleriyle hükmettiği sürece onu) dinlemenizi ve itaat etmenizi tavsiye ederim..." (Ebû Dâvud, Sünnet, hadis no: 4607, 4/201; Tirmizî, İlim 16, hadis no: 2676, 5/44)
Allah'a iman edenler, O'nun dini İslâm'ı, din ve yaşama biçimi olarak seçenler, birbirlerine her şart ve durumda takvâ ahlâkı ile yardım ederler. Bu konuda Kur'an şöyle diyor:
"İyilik ve takvâda yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın..." (5/Mâide, 2)
Takva kelimesi, veka fiilinden gelir. Veka: Korundu, kendini zararlı, acı ve eziyet veren şeylerden sakındı demektir. Takva, nefsi korktuğu şeyden korumaktır. Kavram olarak, kuvvetli bir himayeye girerek korunmak, nefsi günahlardan korumak demektir. Bu da, haramı terkle olur: Haramı terk de en azından şüpheli şeyleri bırakmakla tam gerçekleşebilir. Hadis-i şerifte: Helal belli, haram da bellidir. Fakat bu ikisi arasında şüpheli şeyler vardır. Bu nedenle şüphelerden korunan, dini ve ırzını temiz tutmuş olur. Şüphelere düşen harama da düşer; Nasıl, koruluğun kenarında koyun otlatan çobanın koyunlarının her an koruluğa girme ihtimali varsa. Haberiniz olsun ki, her melikin korusu vardır. Allahın korusu da haramlardır. (Buhari, İman 39; Müslim, Müsakat 107) buyurulmuştur. Kuran, hududullahtan söz eder ki, işte bu Allahın, içinde kalınmasını emrettiği korusunun sınırlarıdır. Müminlere sürekli olarak Allahın sınırlarını aşmayın değil; Allahın sınırlarına yaklaşmayın diye emredilir. Yaklaşıldığında sınırların aşılması her zaman mümkündür. İşte, bu şekilde Allahın çizdiği sınırları aşma korkusuyla bu sınırlara yaklaşmamak, nefsi bu sahada korumak ve sınıra yaklaştırmamak takvadır.
Takva, haşyet (ta'zim ve saygıdan ileri gelen korkma) manasındadır. Takva alelâde bir korku değildir; Bu, sevginin azalmasından endişe duymak, Allah'ın rızasının gideceğinden kaygılanmak, bunun için sakınmak demektir.
Takva, Hz. Ali'ye göre: "Günahlara devam etmeyi ve yaptığı ibadetlerle avunup aldanma-yı bırakmaktır." Yine şu söz de Hz. Ali'ye aittir: "Dünyada insanların efendisi cömertler; ahirette de müttakilerdir." Hasan el-Basri'ye göre ise: "Allah'tan başkasını Allah'a tercih etmemek ve bütün işlerin Allah'ın kudretinde olduğunu bilmektir." Takva, Allah'tan uzaklaştıracak şeylerden uzaklaşmaktır. Takva Allah bilincine sahip olmaktır. Sorumluluk şuurudur takva. Allah'a karşı duyulan sevgi ve yakınlıktır. Allah'a yaklaşmak için her çeşit haramdan kaçınmak; O'nun rızasını, O'nun sevgisini yitirmekten çekinmektir. Cehennemle insan arasına engel koymaktır. Şeytanla ilahi emirler arasına, arzularla iman arasına, düşmanla dost arasına engel koymaktır. Tabbii, bu engelleri koyabilmek için, öncelikle Allah'la aramızdaki engelleri kaldırmak gerekir.
Pıtrak dikeninin çok olduğu bir yerde ayakkabı olmadan yürürken insanın ayaklarına diken batmaması için bütün vücudu dikkat kesilir, vücudunun her parçası göz olur. İşte aynen bunun gibi; elini, dilini, belini, gözünü, gönlünü, kulağını, ayağını haramlara dokundurmadan ömrünü geçirmeye takva denir. Takva, halk için insanın dışını süslediği gibi; İçini Hak için şirkten, her türlü haramdan, yalandan, kinden, iftiradan, hasetten, gıybetten arındırıp süslemesidir.
En kapsamlı ve en kuvvetli koruma, ancak Allahın korumasıdır. Diğer koruyanların korumaları mecazi anlamda ve çok sınırlı olduğu gibi; Allahın dilemediği hiçbir alanı kapsamaz. İyi korunmak demek olan ittika, ancak Allahın vikayesine (korumasına) girmekle gerçekleşebilir. O yüzden Takva, her türlü zarar verecek şeye karşı bir sığınaktır; bir kale ve kalkandır. Bir zırhtır. Kendini emniyete almak, emin ve gerçek mümin olmaktır. Şirki ve sapıklığı reddetmeden, isyanı ve günahları terketmeden Allahın kalesine sığınılmaz. Takva, haramları terketmek ve sevaplara yapışmaktır. Ömer b. Hattab (r.a.), Übeyy b. Kâba takva nedir? diye sorduğunda Übeyy: Dikenli yolda hiç yürümedin mi? dedi. Hz. Ömer: Yürüdüm! deyince, o zaman ne yaptın? dedi. Paçalarımı sıvayıp gayret sarfettim. Cevabını aldıktan sonra: İşte takva odur dedi.
Takva, bizi Allah'a yaklaştıran bir ürperti, sevgisini yıpratma korkusudur. Takva, sakınmaktır. Sevdiğimiz, şeyin üzerinde nasıl titreriz. Onu korumak, onu kaybetmemek için veya ona zarar gelmesin diye nasıl sakınırsak, insanın en şerefli yeri olan gönül ve içindeki iman da öyle, hatta daha fazla sakınılmalı.
İmanı korumak ve onun üzerinde titremektir takva. Küçük çocuğu balkondan veya odanın penceresinden dışarı sarkmış olsa, annesi-babası onu gözetip korumak için nasıl davranır ve düşme ihtimaline karşı nasıl tedbir alırsa, şüpheli ve haram olma riski olan tehlikeli davranışlara karşı en az öyle tedbir alıp sakınmaktır takva. "Gözü gibi sakınmak" deyimi vardır dilimizde. Haramlara karşı bu titizlik ve hassasiyetle Allah'ın rızasını, gözümüz gibi korumamız gerekmektedir. [35]
T harfi
- * Tedavi:
- 10. Tebdil-i Hava:
- 5- Tavaf-ı Umre:
- a- Eski Ahid'de Takdis:
- a) Haricîler
- Bütün Varlıklar Tesbih Yaparlar
- c- Çevre Temizliği:
- Heykelcilik, Ressamlık, Fotoğrafçılık
- İnsanlar Hakkında Vekil' Denilmesi:
- İslâm'da Tapu Tescilinin Tarihçesi
- Nefis Tezkiyesinin Anlamı
- Ta'zîr Cezasını Vermeye Yetkili Olanlar:
- Tafsil İman'ın Üçüncü Ve En Yüksek Derecesi:
- TAHRİC
- Takvânın Aşamaları
- TEBÜK SEFERİ
- TECVÎD
- TEĞANNİ
- Tekvin Sıfatının İsbatı
- TOPRAK MÜLKİYETİ
- TÜRBE
- 11. Kuvve-i Maneviyeyi Takviye:
- a) Hastalıgı Da Şifayı Da Veren Allah'dır.
- Allah'ın Sübhân Oluşu
- b- Yeni Ahid'de Takdis:
- b) Mutezile
- Osmanlılarda Arazilerle İlgili Kayıtlar
- Seferin Nedeni:
- Ta'zîr Gerektiren Suçun İspat Yolları:
- TAADDÜD-Ü ZEVCAT