Çocuklarına Bağışta Adil Davranmamak

İnsanlardan bazıları hibe etmede ve bağışta çocuklarından bir kısmını diğerlerinden kasıtlı olarak ayrı tutarlar. Bu çocuklardan birinin -hastalık, borç gibi nedenlerden dolayı- ihtiyacı olup diğerlerinin olmaması, ya  da örneğin Kur’an ezberine karşılık onu ödüllendirmesi, iş bulamaması, kalabalık bir aileye sahip olması, ilim talebiyle meşgul olması ve benzeri sebepler gibi şer’i bir gerekçe yoksa racih olan görüşe göre haram kılınmış bir davranıştır.[163]



Babanın, çocuklarından birine şer’i bir gerekçeyle bağışta bulunurken, diğer bir çocuğunun da bağışta bulunduğunun ihtiyacı gibi bir ihtiyacı olması durumunda ona da aynı şekilde bağışta bulunmaya niyet etmesi gerekir. Bunun en genel delili Allah Teâlâ’nın şu kavlidir:



“Adil davranın! Bu takvaya daha yakın olandır. Ve Allah’tan hakkıyla korkun.” (Maide: 5/8)



Bu konuyla doğrudan alakalı delil ise Numan İbni Beşir’den (r.a.) gelendir: Babası onu Rasûlullah ‘a (s.a.v.) götürür ve şöyle der:



“Ben, bu oğluma bir köle bağışladım”[164]



Rasûlullah (s.a.v.) şöyle der:



“Bütün çocuklarına aynısını bağışladın mı?”



Babası; “Hayır” deyince, Rasûlullah (s.a.v.):



“Onu geri al” buyurur.[165]



Başka bir rivayette de Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurur:



“Allah’tan hakkıyla korkun ve çocuklarınız arasında adil davranın.”



Numan İbni Beşir dedi ki: (Babam) döndü ve verdiğini geri aldı. Bir rivayette de Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurur:



“Öyleyse beni şahit tutma. Çünkü ben haksızlığa şahitlik etmem.”



Erkeğe -mirasta olduğu gibi- iki kadın nasibi verilir. Bu, İmam Ahmed rahimehullah’ın görüşüdür.



Bazı ailelerin haline bakan, babaların Allah’tan korkmadan çocuklarından bir kısmını verdiği bağışlarla diğerlerinden üstün tuttuğunu görür. Böylelikle, birbirlerinden nefret etmelerine neden olur. Aralarına kin ve düşmanlık sokar. Örneğin; birine amcalarına benzediği için verir, diğerine dayılarına benzediği gerekçesiyle vermez. Veya iki eşinden birinin çocuklarına diğerlerinin çocuklarına vermediğini verir. Birinin çocuklarını özel okullara gönderirken diğerinin çocuklarını göndermez. Bu ayrım kendisine dönecektir. Çünkü çoğunlukla, kendisine verlimeyen çocuk ileride babasına iyi davranmaz. Bağışta, çocukları arasında ayırım yapan kişiye Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:



“Onların, sana karşı iyi davranmada eşit olmaları seni sevindirmez mi?”[166]