B) Kader Hakkındaki Görüşleri:

1- İbnu'l-Cevzi, Ahmed b. Hanbel'in Müsedded'e yazdığı mektuptan rivayet ediyor: "Kaderin hayrına, şerrine, tatlısına ve acısına iman eder..." (139)



2- el-Hallal, Ebu Bekr el-Mervezi'den naklediyor: "Ebu Abdullah'a (Ahmed b. Hanbel'e) kader hakkında soruldu. O da: Hayır ve şer, kulların üzerine takdir edilmiştir, dedi. Hayır ve şerri Allah mı yaratmıştır? diye sorulunca da: Evet Allah takdir etmiştir, dedi.



3- es-Sunne adlı kitapta şu rivayet vardır: "Kaderin hayrı ve şerri, azı ve çoğu, açığı ve gizlisi, tatlısı ve acısı, iyisi ve kötüsü, ilki ve sonu Allah'ın hükmü iledir. Kullarının üzerine kaderini takdir etmiştir. Hiç kimse Allah'ın meşîetini (dilemesini) geçemez ve O'nun kazasını aşamaz." (140)



4-   el-Hallal,   Muhammed b. Harun ve Ebu'l Haris'ten naklediyor: "Ebu Abdullah'ı şöyle söylerken duydum: Allah Azze ve Celle, itaati ve günahları takdir ettiği gibi, hayrı ve şerri de takdir etti. Kim Allah katında "said" olarak yazılmışsa o mü'mindir. Kim de "şakî" olarak yazılmışsa o da kafirdir." (141)



5- İmam Ahmed'in oğlu Abdullah diyor ki: "Ali b. Cehm, babama kadercilikle konuşanların kafir olup olmadıklarını sordu. Babam da: Eğer ilmi inkar ederse, yani Allah yaratmayıncaya kadar 'Alim' değildi, derse Allah'ın ilmini inkar etmiş ve dolayısıyla kafir olmuş olur." (142)



6- Yine İmam Ahmed'in oğlu Abdullah diyor ki: "Bir keresinde babama kadercinin arkasında namaz kılınıp kılınmayacağım sordum. Bana: Eğer bunun için insanlarla çatışıyor ve ona davet ediyorsa, ardında namaz kılma! dedi." (143)



(139) Menakıbu'1-imam Ahmed, sh. 165, 172.



(140) es-Sunne, sh: 68.



(141) el-Hallal, es-Sunne, K-85.



(142) es-Sunne (Abdullah b. Ahmed), sh: 119.



(143) es-Sunne, c: l, sh: 384.